Heemschut vraagt monumentenstatus voor woonhuis van invloedrijke architect
31 augustus 2022 – Heemschut verzoekt de gemeente Apeldoorn de woning van de invloedrijke architect John Habraken op de lijst van gemeentelijke monumenten te plaatsen. Zijn zelf ontworpen woning in de Wildernislaan staat te koop en Heemschut vreest dat het bijzondere huis onherstelbaar wordt aangetast.
John Habraken is – internationaal gezien – de belangrijkste initiator en theoreticus van de ‘participatiebeweging’, die in de jaren 1960 ontstond. De theorieën van Habraken zijn door diverse gerenommeerde binnen- en buitenlandse architecten in de praktijk gebracht en hebben dus niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland, Oostenrijk, Japan en andere landen tot invloedrijke participatieprojecten geleid. Voor zijn werk kreeg hij nationale en internationale architectuurprijzen.
Het kantoor van Centraal Beheer in Apeldoorn is een prachtig voorbeeld van deze theorie. Het is ontworpen met het oog op participatie door de kantoormedewerkers: de basisstructuur van de kantoorplattegronden bestaat uit een gridironplan (regelmatig stratenplan), dat individueel -en wisselend- ingevuld kan worden.
Omdat de theoreticus de uitvoering van zijn theorie aan anderen overliet, is de woning aan de Wildernislaan een van de weinige ontwerpen van Habraken die daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Dat het een echte ‘Habraken’ betreft, blijkt uit de constructie van kolommen en balken op een ‘grid van vierkanten’. Tussen deze kolommen konden puien en wanden worden geplaatst om zo kamers te creëren. Waar de openingen tussen de kolommen zijn opgevuld, is dat met houten wanden of maatwerkkasten gebeurd. Deze hebben dus geen dragende functie, maar behoren tot het ‘inbouwpakket’. Bewonersparticipatie in optima forma… De flexibiliteit wordt geïllustreerd door de verbouwing die in het huis werd uitgevoerd in 1997/98, toen ook een uitbreiding werd gerealiseerd.
Heemschut maakt zich zorgen over de toekomst van het huis nu het op Funda te koop wordt aangeboden. De filosofie is zó bijzonder en invloedrijk dat bij het college van B en W van de gemeente Apeldoorn wordt aangedrongen op verlening van de status van gemeentelijk monument. Want door die status aan het huis te geven, kan de realisatie van dit belangrijke gedachtegoed worden beschermd. Heemschut heeft ook de gemeenteraad op de hoogte gebracht.